Kiedy zgłosić się do logopedy?

Wielu rodziców zadaje pytanie zadane w poście. Odpowiedź na to pytanie jest jedna - jak najszybciej od momentu, kiedy zaobserwujemy niepokojące nas sygnały. Lepiej zareagować wcześniej, niż zbyt późno. Nigdy nie mamy pewności czy to, co nam wydaje się małym opóźnieniem, nie jest symptomem jakiegoś poważniejszego problemu. Czas na pracę z dzieckiem i określonym problemem ma niemałe znaczenie, jeśli problem logopedyczny dziecka okaże się bardziej skomplikowany.
Kiedy skorzystać z konsultacji logopedycznej?
Natrafiliśmy na post pani neurologopedy Justyny Zajdel-Rapa, który będzie z pewnością pomocny w tym temacie. Udostępniamy dla wszystkich rodziców(1) i zachęcamy do przeczytania całości artykułu.

Twój niepokój może się pojawić, gdy dziecko:

po 2 m.ż.
– nie wokalizuje pierwszych samogłosek
– nie wydaje dźwięków, przypominających mowę

po 4 m.ż.
– nie skupia wzroku na twarzy drugiej osoby
– nie odpowiada uśmiechem na uśmiech/mimiką na mimikę drugiej osoby
– nie interesuje się dźwiękami otoczenia
– nie reaguje na wypowiedzi dorosłych

po 6 m.ż.
– nie „dialoguje” z dorosłym, powtarzając/naśladując sylaby otwarte (spółgłoska + – samogłoska)
– nie gaworzy samonaśladowczo

po 8 m.ż.
– nie rozumie emocjonalnych wypowiedzi dorosłych
– nie wskazuje palcem
– nie utrzymuje wspólnego z dorosłym pola uwagi
– nie naśladuje oraz samodzielnie nie wypowiada sylab

po 10 m.ż.
– nie rozumie przekazów mimicznych
– nie rozpoznaje wyrażeń dźwiękonaśladowczych
– nie rozumie prostych słów, nawet tych o zabarwieniu emocjonalnym

po 12 m.ż.
– nie rozumie prostych poleceń, nawet popartych gestem
– nie rozumie prostych nazw osób, przedmiotów, czynności
– nie wypowiada samodzielnie kilku wyrazów (zbudowanych z sylab otwartych) – nazw osób, przedmiotów, czynności (świadomie nie używa słów mama, tata oraz kilku wyrazów dźwiękonaśladowczych)
– nie powtarza sylab i słów wypowiadanych przez dorosłego
– nie wykazuje pierwszych sygnałów dominacji ręki
– nie podejmuje prób rysowania (bazgrania)
– nie podejmuje prób samodzielnego posługiwania się łyżką
– nie pije z otwartego kubka
– pije z butelki ze smoczkiem
– ssie smoczek-uspokajacz

po 18 m.ż.
– nie rozpoznaje i nie rozróżnia słów i melodii śpiewanych mu piosenek
– nie rozumie prostych zdań (poleceń, zakazów)
– nie zwiększa liczby używanych słów
– nie buduje wypowiedzi jednowyrazowych
– nie podejmuje prób łączenia dwóch wyrazów w wypowiedzi
– nie powtarza sekwencji ruchów dorosłego

po 24 m.ż.
– nie wykonuje prostych poleceń (połóż, przynieś, podaj)
– nie łączy wyrazów w wypowiedzi dwuwyrazowe
– nie dzieli wspólnego pola uwagi z dorosłym
– nie skupia uwagi podczas czytania mu książeczki, opowiadania krótkiej historii
– nieprawidłowo wymawia samogłoski
– nie wymawia lub nieprawidłowo wymawia spółgłoski p, b, m, t, d, n, l, k, g, f, w, ś, ź, ć, dź
– mówi niewyraźnie, zrozumiale tylko dla otoczenia

po 30 m.ż.
– wykazuje niechęć do słuchania krótkiego czytanego tekstu, np. wierszyka
– nie buduje zdań 2-3 elementowych
– nie używa przyimków

po 36 m.ż.
– nie wypowiada/nieprawidłowo wypowiada głoski szeregu syczącego (np. z językiem między zębami): s, z, c, dz (pod koniec 3 r.ż.)
– nie zwiększa zasobu używanych słów
– nie buduje prostych zdań informujących o swoich oczekiwaniach i potrzebach (zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie)
– nie oblizuje językiem otwartych ust
– wykazuje niechęć do słuchania krótkiego czytanego tekstu prozą
– nie rozumie i nie przyswaja społecznych reguł językowych
– nie wykazuje oznak dominacji stronnej (lateralizacji)

po 4 r.ż.
– nie wypowiada/nieprawidłowo wypowiada głoski szeregu szumiącego: sz, ż, cz, dż (np. – zamienia je na s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź)
– w sposób charakterystyczny dla wcześniejszego etapu rozwojowego zmiękcza spółgłoski
– niepoprawnie wypowiada spółgłoski p, b, m, t, d, n, l, k, g, f, w, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz
– nie posługuje się zdaniami rozwiniętymi, złożonymi
– nie nazywa prostych związków przyczynowo-skutkowych, relacji czasowych, przestrzennych (brak użycia przyimków)
– nie używa przymiotników, przysłówków (wyrazów nazywających cechy)
– nie zadaje pytań
– nie wybrało jeszcze ręki (proces kształtowania lateralizacji jest niedokończony)

po 5 r.ż.
– nie wypowiada prawidłowo spółgłoski r pod koniec 5 r.ż.
– mówi niespójnie

Skorzystaj z konsultacji logopedycznej, jeśli Twoje dziecko:

• Skończyło 12 miesięcy, a nie wypowiada żadnych, najprostszych słów (typu: mama, tata, baba, bobo itd.).
• Skończyło 24 miesiące, a nie łączy dwóch elementów razem (np.: mama am, bobo je, tata aaa (tata śpi) ) i/lub wypowiada tylko kilka słów.
• Skończyło 3 rok życia, a jego mowa jest bardzo niezrozumiała dla otoczenia (często rozumiesz go tylko Ty – jego mama).
• Skończyło 3 rok życia, a zauważasz, że w wymowie zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np.: zamiast balon- palon, zamiast góra-kura.
• Podczas mówienia wkłada język między zęby.
• Wydaje Ci się, że cały czas mówi przez nos lub ma problemy ze słuchem.
• Masz wątpliwości co do prawidłowej budowy jego narządów artykulacyjnych.
• Skończyło 4 rok życia, a głoski s, z, c, dz wypowiada jako ś, ź, ć, dź (np.: sanki- sianki).
• Skończyło 4 rok życia, a w jego wymowie nie zauważasz pierwszych prób wymowy głosek sz, rz, cz, dż.
• Skończyło 5 rok życia, a w jego wymowie nie zauważasz prób wymowy głoski [r].
• Jest już uczniem pierwszych klas szkoły podstawowej, a ma ogromne problemy z nauką czytania i pisania.
• Podczas czytania myli litery podobne (P-B, A-Y), przestawia litery w wyrazie lub wyrazy w zdaniu, pomija elementy zdania.

Bibliografia:
1. https://mamadu.pl/blogi/justynazajdelrapa/117195,kiedy-do-logopedy